CRP nedir
Adını C proteinine yapışan kan hücrelerinden alan CRP, karaciğerde üretilir ve seviyesi kanın test edilmesiyle ölçülür. CRP yüksekliği, birçok hastalığının habercisi olabilir. Farklı laboratuvar koşulları dışında sağlıklı vücut yapısına sahip bir kişide yapılan kan sayımı sonucunda CRP değerlerinin, litrede 0 ila 0,5 miligram arasında olması beklenir.
Yüksek duyarlıklı C-reaktif protein (hs-CRP) ve ultra-duyarlı C-reaktif protein (us-CRP) olarak da adlandırılan CRP değeri tarafından üretilen bir maddedir. Yaygın iltihabi olayların teşhisinde ve takibinde sık kullanılır. CRP yüksekliği, enfeksiyonlar başta olmak üzere birçok hastalığa bağlı gelişebilir. Vücutta gelişen yaygın iltihabi durumlarda çeşitli maddeler (mediatörler) açığa çıkar. Açığa çıkan bu maddeler, karaciğerde CRP üretimini tetikler.
HANGİ SEBEPLERLE YÜKSELİR
Kandaki CRP seviyesi, birçok sebepten dolayı yükselebilir. Bu nedenle tek hastalığa özgül bir laboratuvar bulgusu değildir. Dolayısıyla tanı koymak için kullanılmaz. Bu sebeple diğer sonuçlara bakılarak klinik şüphelerini destekleyici olarak CRP ölçümü yapılır.
Ayrıca tanısı konulmuş çeşitli hastalıkların seyrini takipte kullanılmaktadır. Yani yüksek CRP seviyeleri, vücutta akut iltihabi bir reaksiyon veya bir enfeksiyon olduğuna işaret eder. Ülkemizdeki çoğu doktor farklı amaçlarla da olsa bu testi kullanmaktadır. Vücuttaki enfeksiyonun varlığını araştırırken oldukça sık kullanılan bir testtir.
Bu testi yükselten enfeksiyonlardan bazıları şunlardır:
Boğaz enfeksiyonları: Bakterilerin neden olduğu faranjit, bademcik iltihabı gibi hastalıklarda yükselir.
Böbrek ve idrar yolları enfeksiyonları: Hafif idrar yolları enfeksiyonunda aşırı yükselme beklenmez. Ancak iltihabi durum böbreklerde ise ciddi yükseklikler görülebilir.
Zatürre: Akciğerlerdeki iltihaplanma nedeniyle ciddi yükselmeler görülebilir.
Selülit: Ciltte kızarıklık, şişlik, ısı artışı ve ağrının görüldüğü bir tablodur. Kabaca cildin enfeksiyonu denilebilir.
Bağırsak enfeksiyonları: Bazı bakterilerin neden olduğu bağırsak enfeksiyonlarında yükseklik görülebilir. Bulantı, kusma, ishal ve ateş gibi belirtiler sık görülür.
Menenjit (Beyin zarı iltihabı): Bakterilerin neden olduğu menenjitlerde genellikle CRP yüksekliği görülür.
Apseler ve Verem (tüberküloz)
Eklem enfeksiyonu (septik artrit)
Kalp dokusunun enfeksiyonları: İnfektif endokardit.
Açık bir yaranın enfeksiyonu: Örn: Ameliyat sonrası yaranın mikrop kapması.
Bakteri kaynaklı enfeksiyonlar iltihabi bir süreci başlatırlar ve bu testte ciddi yükselmelere neden olurlar.